Wat als je wordt afgekeurd voor de arbeidsmarkt?

Langs de zijlijn
Door een combinatie van dyslexie, dyscalculie en een vorm van autisme werd Lennard de Heer direct na het afronden van het speciaal onderwijs afgekeurd. Hij komt in de WAJONG terecht en mag maximaal 20 tot 24 uur per week werken. Samen met een jobcoach ging hij op zoek naar passend werk. Al zijn hele leven vond Lennard het leuk om voor anderen te zorgen, dus hij wist gelijk dat hij in de zorg wilde werken. Maar die keuze had hij niet; er waren geen vacatures voor werkenden op helpende niveau 1. Wel mocht hij aan de slag bij bijvoorbeeld een winkel. ‘’Als iemand mij 50,- gaf achter de kassa, kon ik soms wel het dubbele terug geven. Dat werkt natuurlijk helemaal niet. Ik heb van alles geprobeerd, maar constant in een hokje geplaatst worden doet wat met je. Ook waren veel werkzaamheden helemaal niet uitdagend of waar ik echt blij van werd.’’ Na veel negatieve ervaringen kwam hij weer thuis terecht. ”Daar zat ik dan, jong en elke dag bij mijn moeder op de koffie. Dat vond zij natuurlijk enorm gezellig, maar het gaf mij niet veel voldoening. Ik had erg het gevoel dat iedereen doorging en ik stond stil.’’

”Constant in een hokje geplaatst worden doet wat met je”

Diploma denken
Na een lange tijd thuis kwam Lennard bij de Opstap terecht, een organisatie voor dagbesteding en ontwikkeling. Met akkoord van het UWV en de gemeente mocht hij als eerste in Nederland voor een half jaar onbetaald naar de dagbesteding – in plaats van 24 uur per week te werken – om een stapje richting werk te zetten. Daar ontwikkelde hij zich zo snel dat dit met succes nog een half jaar werd verlengd. Met behulp van de BORIS methode behaalde hij certificaten op niveau 1,2,3 en 4 binnen een half jaar tijd. Daarna kreeg hij meteen een baan bij een ouderenorganisatie als helpende niveau 2 waar hij met veel plezier een jaar heeft gewerkt. Toen hij verder wilde solliciteren, waren de certificaten alleen niet genoeg. ‘’Werkgevers willen een diploma zien, dat was teleurstellend.’

Gemotiveerd om in de zorg te blijven werken, startte Lennard een nieuwe baan als gastheer in de gehandicaptenzorg. Hier werkt hij vol enthousiasme met mensen met een niet aangeboren hersenletsel. Ook hier ziet hij tegen welke hobbels zijn cliënten aanlopen. ”Ik begeleid mensen waarvan ik merk dat zij ook heel graag willen werken, maar niet kunnen werken door de vooroordelen over hun beperking of omdat ze hun diploma niet hebben. Ze kunnen veel meer, maar worden klein gehouden. Daardoor zijn ze niet gelukkig, en komen weer in de dagbesteding terecht. Dat is zo ontzettend zonde.” Gemotiveerd om zich nog meer in te zetten voor iedereen die zich niet volop kan ontwikkelen, wilde Lennard graag verder studeren zodat hij meer verantwoordelijkheden kon krijgen in zijn baan. Maar helaas gaven zijn deelcertificaten geen toegang tot een opleiding. Gelukkig was zijn manager overtuigd van zijn talenten en uiteindelijk kreeg Lennard een belletje: ”jij gaat de opleiding doen.”

Onbegrepen
Helaas liep Lennard ook tijdens zijn opleiding tegen de nodige hobbels aan. Er zijn enorm veel technologische hulpmiddelen die hem dagelijks en op werk ondersteunen in het schrijven of lezen van teksten. Maar op school was het een vereiste om zonder hulpmiddelen een 5,5 te halen voor Nederlands. ”Ik voelde me onbegrepen, mijn dyslexie is niet weg na een half uur extra tijd. Uiteindelijk heb ik het vak gehaald, dit was een van de spannendste dagen uit mijn studieperiode. In december studeer ik af, als één van de snelste studenten van de school.’’

Dromen waarmaken
Een enorme dosis wilskracht, een stabiele thuissituatie en veel vertrouwen vanuit zijn omgeving gaven Lennard de motivatie om te blijven ontwikkelen. Maar terwijl hij graag verder wil studeren, stopt zijn opleiding hier op mbo niveau 3. ‘’Op niveau 4 zijn Nederlands, rekenen en Engels verplicht, alle examens zijn schriftelijk en dus niet ingericht op iemand met dyslexie. Dat terwijl ik in mijn werk wordt ondersteund door technologie.’’ Hij trok alles uit de kast, ging zelfs in gesprek met de minister, maar zonder resultaat. Door veel vooroordelen voelt hij zich nog vaak ondergewaardeerd en minder dan zijn collega’s. ‘’Ik maak mijn droom waar, ben goed in mijn vak. Door verder te studeren krijg ik de erkenning voor wat ik echt kan. Ik vind het daarnaast superleuk en iedereen om mij heen gelooft dat ik het kan. Helaas stopt hier en dat is enorm jammer.’’

Hoe het wel kan
Lennard is vastberaden dat het ook anders kan: door te kijken naar iemands kunnen, weg te stappen van diploma’s en samen met elkaar in gesprek te gaan. ‘’Ik denk dat er een grote oplossing ligt bij werkgevers die anders willen denken. Door af te stappen van diploma en aan te nemen op de skills die er nodig zijn voor een bepaalde functie.”

De volgende keer gaan we met Lennard in gesprek over de oplossingen en wat er nodig is om te zorgen dat iedereen zich kan ontwikkelen en meekan doen op de arbeidsmarkt. Zijn advies? ‘’Kijk naar wat iemand wel kan, in plaats van wat hij niet kan.’’