Skills gericht werken begint op de basisschool

Wanneer er gesproken wordt over skills en skills based werken en denken gaat het vaak over de arbeidsmarkt. Skills spelen een grote rol op de arbeidsmarkt maar zijn niet alleen relevant voor werknemers en werkgevers. Ook voor studenten zijn skills belangrijk om hen klaar te stomen voor de arbeidsmarkt en ze alvast mee te nemen in de cultuur van skills gericht werken als toekomstige werknemer. Want een veranderende arbeidsmarkt vraagt ook om een veranderende onderwijs aanpak, toch?

In de huidige arbeidsmarkt is het niet genoeg om alleen kennis te hebben die je leert uit boeken. Het is belangrijk om naast hard skills – zoals dit ook wordt genoemd – ook soft skills te hebben. Soft skills zijn skills zoals communicatieve vaardigheden, probleemoplossend vermogen, kritisch denken; skills die sector overstijgend zijn. Hier vallen ook skills onder die tegenwoordig ook wel ‘21^ste eeuw skills ‘genoemd worden. ‘21^ste eeuw skills’ zijn vaardigheden en competenties die leerlingen nodig hebben om succesvol deel te nemen aan de arbeidsmarkt van nu en de toekomst. Door Nationaal Expertisecentrum Leerplanontwikkeling (SLO) en Kennisnet zijn 11 competenties onderscheiden als 21^ste eeuw skills. Het gaat hierbij om skills zoals kritisch denken, ict-basisvaardigheden, informatievaardigheden, probleem oplossend vermogen, en creatief denken. Skills die niet standaard in het onderwijs curriculum aangeboden worden.

Het onderwijssysteem is ook aan het veranderen, aan het moderniseren. Leren is niet meer alleen puur uit boeken. Tegenwoordig zijn er bijvoorbeeld scholen die buiten onderwijs geven – super waardevol en leerzaam, maar het past nog niet binnen de traditionele kaders, deze moeten verlegd worden. Een vorm die de ‘21^ste eeuw skills ‘toepast is probleemgestuurd onderwijs of PGO. Hierbij gaat het erom dat je een probleem echt snapt in plaats van het antwoord alleen uit je hoofd leert om op het examen het juiste antwoord te geven. Hoe ziet PGO eruit? Dat kan bijvoorbeeld zijn dat je met een groepje medestudenten onder begeleiding van een docent aan de slag gaat met een vraagstuk uit de praktijk. Dit vraagstuk kan een relevante casus zijn uit de samenleving of een debat dat speelt. Deze vorm van onderwijs helpt je met het ontwikkelen van skills omdat je samen moet werken met medestudenten, naar elkaar moet luisteren, en discussiëren over het onderwerp. Zo ontwikkelen studenten de skills kritisch nadenken, probleem oplossend nadenken, en spreken voor een groep.

Een laatste voorbeeld van een vernieuwend onderwijssysteem is holistisch onderwijs. Dit kan op verschillende manieren ingedeeld worden maar de kern is dat het leven niet gevat kan worden in een paar vakken die je leert in de schoolbanken. In plaats daarvan krijgen leerlingen vrijheid om hun eigen leerproces te beheren. Leren gebeurt niet in afgebakende tijdvensters, holistisch onderwijs sluit hier bij aan. Een voorbeeld van holistisch onderwijs is dat leerlingen zelf een totaalbeeld van de lesstof vormen. Zij lezen (een deel van) de lesstof en leggen verbanden met eigen ervaringen of eerder opgedane kennis. Zo leren zij kritisch na te denken, een eigen mening te vormen, en tot eigen interpretaties te komen.

Studenten leren veel, ze doen waarschijnlijk ook nog neven activiteiten en leren informeel, maar waar wordt dit vast gelegd? Wanneer deze ontwikkelingen worden vastgelegd in een skills paspoort – niet in een ouderwets CV – stappen zij de arbeidsmarkt heel anders in. In plaats van een statig CV betreden zij de arbeidsmarkt met een tool – een skills paspoort- die past bij een flexibele en circulaire arbeidsmarkt gericht op de mens.

Een skills paspoort laat beter zien hoe alle kennis en kunde van een student aansluit op de arbeidsmarkt. Het past beter bij het moderne onderwijssysteem dat bijvoorbeeld buiten onderwijs faciliteert. Zo kun je met een skills paspoort laten zien dat iemand bewezen bekwaam is voor een skill of onderwerp. Dat is veel relevanter dan een uitgebreid diploma dat niet specifiek genoeg is wat betreft skills. Een skills paspoort biedt meer mogelijkheden om een mens centraal te zetten.

Een veranderende arbeidsmarkt begint op school. Door onderwijssystemen te veranderen, meer te richten op skills, en te beginnen met een skills paspoort op school worden studenten klaargestoomd voor een flexibele, circulaire arbeidsmarkt.