Nieuwsbrief 20 December 2022

Bijna 4 miljoen mensen staan buiten het systeem, een groot deel wil en kan werken!
Jarenlang heeft de nadruk gelegen op welvaart, op efficiency en hoe mensen ingezet konden worden om dat te bereiken (human capital). De aanname was dat dit ook zou leiden tot welzijn en een gelijk speelveld voor iedereen. Dat heeft anders uitgepakt. Er is veel te weinig aandacht geweest voor mensen, voor ontwikkeling van mensen en wat mensen nodig hebben om van betekenis te kunnen zijn (en blijven) in de maatschappij. Het gevolg is dat we een systeem hebben waarin er geen veilige weg voor ontwikkeling en transitie is. Enerzijds zijn er veel mensen die niet op hun plek zitten bij hun huidige werkgever, maar niet in beweging komen vanwege het ontbreken van een veilige route. Anderzijds staan er mensen met veel talenten langs de zijlijn die wel willen, maar nu niet mee kunnen doen op de arbeidsmarkt.

Aan de Zijlijn
Wat doe je als je niet mee kan doen op de arbeidsmarkt? Lennard werd direct na het afronden van het Speciaal Onderwijs afgekeurd en mocht maximaal 20 tot 24 uur per week werken. Hij wilde dolgraag werken in de zorg, maar kreeg vooral baantjes in de winkel en aan de lopende band, de zorg was te ingewikkeld voor “iemand zoals hij”’. Ondanks vele hobbels, zette hij door en inmiddels werkt hij als praktijkbegeleider in de gehandicaptenzorg. Hoe het voelt om continu aan de zijlijn geplaatst te worden en je niet te kunnen ontwikkelen, ervaarde hij zelf. ‘‘Constant in een hokje geplaatst worden doet wat met je.” Lennard is vastberaden dat het ook anders kan, door af te stappen van diploma denken en aan te nemen op de skills die er nodig zijn voor een bepaalde functie. Lees hier zijn verhaal.

14 systeemhobbels staan de ontwikkeling en transitie van 9,3 miljoen werkenden in de weg
Op dit moment zijn er 9,3 miljoen werkenden in Nederland die zich niet (voldoende) kunnen ontwikkelen en veilig kunnen bewegen op de arbeidsmarkt. Op de loopbrug naar een (andere) baan staan nog 14 systeemhobbels in de weg. De afgelopen 3 jaar is er geëxperimenteerd met 8 proeftuinen en 140 overstappers. Hierdoor hebben we geleerd wat nodig is om deze systeemhobbels op te lossen. Door deze hobbels weg te nemen ontstaat er een circulaire arbeidsmarkt. Het Akkoord van Python verbeeldt wat individuele werkgevers, werkgeversorganisaties en werknemersorganisaties (sociale partners), medewerkers, opleiders en overheid kunnen doen om samen te zorgen voor een structureel, nieuw arbeidsmarktsysteem

3,9 miljoen mensen kunnen op dit moment niet meedoen op de arbeidsmarkt. 
Naast 9,3 miljoen werkenden, zijn er ca 4 miljoen niet-werkenden zijn in Nederland. Er wordt nu steeds gesproken over 1.1 miljoen geregistreerde werkzoekenden in Nederland die we nog in kunnen zetten op de arbeidsmarkt om de tekorten op te lossen. Maar van de ca 4 miljoen niet-werkenden in Nederland zijn er veel meer mensen die wel willen en kunnen werken maar door het huidige systeem niet (volledig) kunnen participeren. Dit moet anders. We hebben een arbeidsmarkt nodig die weer om mensen draait zodat een veel grotere groep mensen mee kan doen. Bovendien helpt het mee aan een verbonden samenleving wanneer iedereen mee kan doen. 

Een circulaire arbeidsmarkt waarin iedereen kan participeren en van betekenis kan zijn
Naast 9,3 miljoen werkenden, zijn er ook circa 4 miljoen niet-werkenden (”ongekend talent” en de ”nieuwe klasse”). Mensen die voor een groot deel wel willen of kunnen werken, maar niet passen in ons huidige arbeidsmarktsysteem. Het gaat om 1,6 miljoen praktijkgeschoolden, 1,1 miljoen laaggeletterden, 128 duizend niet-onderwijsvolgende jongeren tussen de 15- 24 jaar, 120 duizend statushouders, 695 duizend niet-westerse migranten, 1,2 miljoen herintreders, 1,2 miljoen arbeidsongeschikten en 85 duizend mensen binnen het autistisch spectrum. Mensen maken vaak deel uit van verschillende groepen. Dit zijn ALLEMAAL mensen die buiten het systeem staan. Deze groep heeft naast een werkend circulair arbeidsmarktsysteem (waarin de 14 systeemhobbels opgelost zijn) touwladders nodig om tot het systeem te kunnen toetreden en vervolgens onderdeel te kunnen blijven. Deze touwladders zitten bij werkgevers, opleiders, medewerkers, sociale partners en overheid. Sommige touwladders zijn tijdelijk, sommige zijn structureel van aard.

Meeting met de drie ministers van SZW, OCW, EZK op 5 december j.l.!
Na de Spijkerbroekensessie eerder dit jaar met de DG’s (Directeur Generaal), directeuren en senior beleidsmedewerkers van de ministeries EZK, OCW en SZW vond op 5 december een afspraak plaats met de Ministers Micky Adriaansens, Dennis Wiersma en Karien Van Gennip. Centraal stond het Akkoord van Python met daarin beschreven wat werkgevers, werknemers, sociale partners, opleiders en ministeries moeten doen om een Circulaire Arbeidsmarkt te realiseren!

In de komende weken worden meerdere deepdives gepland met de ministeries op de 14 systeemdoorbaken, “het verleggen van gelden” en de proeftuinen gericht op de bijna 4 mio mensen die nu buiten het systeem staan. Oproep van de Ministers: dit is heel hard nodig, houd ons scherp en laten we vooral samen doorgaan met experimenteren, leren en bouwen aan de Circulaire Arbeidsmarkt!

Nienke en Simone te gast bij het Paleissymposium over de toekomst van werk
Op 23 November waren Nienke en Simone in het Koninklijk Paleis op de Dam bij het Paleissymposium ”De toekomst van werk”, georganiseerd door Zijne Majesteit Koning Willem Alexander en Hare Majesteit Koningin Maxima. Zij spraken met Koningin Maxima over wat er moet gebeuren om het arbeidsmarktsysteem te vermenselijken. Drie gastsprekers spraken over “the future of work” en de dilemma’s. Nienke en Simone spraken daarna met de aanwezigen over de oplossingen en de 14 systeemdoorbraken. In 2019 sprak overstapper  Arjan al met Koningin Maxima tijdens een werkbezoek aan de bootcamp van De Buitenboordmotor. De komende tijd spreken Nienke en Simone verder met de Koningin en het Nederlands Comité voor Ondernemerschap over de circulaire arbeidsmarkt en het vermenselijken van het systeem.

Het moment is nu!

De VERBEELDING van de weg naar een circulaire arbeidsmarkt
Om een nieuw circulair arbeidsmarktsysteem te bouwen moet IEDEREEN TEGELIJKERTIJD een stap naar voren zetten en SAMENWERKEN. De arbeidsmarkttekorten zijn de “trigger” om beweging aan te zetten en daarmee een duurzame Circulaire Arbeidsmarkt te realiseren. 400+ werkgevers zijn al begonnen door het te DOEN. Nu is het MOMENTUM voor werkgevers, medewerkers, sociale partners, opleiders en de ministeries om de versnelling in gang te zetten. 

Waar hebben we deze verbeelding gedeeld en verbonden met anderen?

Reacties? Graag via [email protected]. Alleen samen kunnen wij de arbeidsmarkt circulair maken. Heb jij concrete ideeën of ervaringen? Laat het ons weten. Discussieer onder de posts op LinkedIn ook mee over de systeemdoorbraken.